Вы калі-небудзь задумваліся, чаму Кастрычніцкі пераварот адзначаюць не ў кастрычніку, а ў лістападзе? З чым гэта звязана? Пры чым тут рэлігія і камуністы?
PALATNO расказвае пра каляндар, пераварот і камуністаў.
Назва старая, каляндар новы
Кастрычніцкі пераварот у Расійскай імперыі пачалі называць так, бо ён адбыўся 25 кастрычніка паводле юліянскага календара, якім тады карысталіся ў дзяржаве. Аднак у 1918 годзе савецкі ўрад перайшоў на грыгарыянскі каляндар, які на той момант апярэджваў юліянскі на 13 дзён. Паводле новага календара, падзеі Кастрычніцкага перавароту прыпадаюць менавіта на 7 лістапада.
Такім чынам, хоць назва і засталася «Кастрычніцкай», але адзначаюць падзею 7 лістапада паводле сучаснага календара.
ЧЫТАЙЦЕ ЯШЧЭ: «Уся ўлада Саветам!» Што адбывалася ў Беларусі ў першыя месяцы пасля Кастрычніцкага перавароту
А навошта трэба было мяняць каляндар?
Гэтая рэформа адбылася ў 1918 годзе. Было вырашана адразу пераскочыць на 13 дзён наперад, і пасля 31 студзеня адразу наступіла 14 лютага. Пераход на грыгарыянскі каляндар у Савецкім Саюзе быў абумоўлены некалькімі прычынамі.
- Сінхранізацыя з астатнім светам. У пачатку XX стагоддзя большасць краін Еўропы і Амерыкі ўжо карысталася грыгарыянскім календаром. Расійская імперыя адставала ад гэтых краін на 13 дзён, што стварала праблемы ў міжнародных адносінах, гандлі, навуцы і дыпламатыі. Пераход на новы каляндар дазволіў уніфікаваць даты і палегчыць камунікацыю з іншымі дзяржавамі.
- Зручнасць і дакладнасць. Юліянскі каляндар адрозніваецца ад грыгарыянскага меншай дакладнасцю ў вызначэнні працягласці года, што з часам прыводзіць да ссоўвання дат. Грыгарыянскі каляндар улічвае гэтыя недахопы і дае больш дакладнае вызначэнне астранамічнага года, таму яго прынялі па ўсім свеце.
- Абнаўленне грамадства і ідэалогіі. Пасля перавароту 1917 года савецкія ўлады імкнуліся правесці рэформы, якія дапамаглі б аддаліць краіну ад «старых парадкаў». Пераход на грыгарыянскі каляндар таксама ўспрымаўся як частка радыкальных змен, што ўвасаблялі новае, сучаснае грамадства.