PALATNO паглыбляецца ў псіхалогію з дапамогай дранікаў.
ШТО ЯШЧЭ МОГУЦЬ ПАТЛУМАЧЫЦЬ ДРАНІКІ:
Змест
Псіхадынамічная плынь
Гэтая плынь падкрэслівае ролю несвядомага, унутраных канфліктаў і ранняга досведу ў фармаванні паводзін. Яе яркім прадстаўніком з’яўляецца Зігмунд Фрэйд.
Уявіце, што вы гатуеце дранікі, але адчуваеце, што нешта ідзе не так. Вы не разумееце, чаму дранікі перасмажваюцца ці не атрымліваюцца. Псіхадынамічная тэорыя адказала б на гэта так: сапраўдная прычына схавана ў вашым «несвядомым» (магчыма, гэта траўма ад няўдалага драніка ў дзяцінстве ці падсвядомы страх няправільнага рэцэпту). Вы павінны «капнуць глыбей», каб зразумець свае ўнутраныя канфлікты, звязаныя з дранікамі.
Біхевіярызм
Біхевіярысты лічаць, што паводзіны чалавека цалкам фармуюцца праз знешнія стымулы і наступствы (узнагарода і пакаранне).
Вы заўважылі, што калі дранікі атрымліваюцца хрумсткімі, вас хваліць сям’я, а калі перасмажаныя — крытыкуюць. Біхевіярызм бы сказаў, што вы ў будучыні будзеце старацца смажыць дранікі менавіта так, каб зарабіць пахвалу. Ваш выбар рэцэпту, спосабу гатавання і нават тэмпературы масла залежыць ад «пазітыўнага ўзмацнення» (пахвала) ці «негатыўнага ўзмацнення» (крытыка).
Гуманістычная плынь
Гуманістычная псіхалогія засяроджваецца на свабодзе выбару, самаразвіцці і пошуку самарэалізацыі. Яркімі прадстаўнікамі плыні з’яўляюцца Маслоў і Роджэрс.
Вы адчуваеце, што гатаванне дранікаў — гэта творчы працэс, які дазваляе вам выказаць сябе. Гуманістычная тэорыя сказала б, што галоўнае — гэта не проста вынік, а ваш рост як кухара. Можа быць, сёння вы прыгатуеце класічныя дранікі, а заўтра дададзіце да іх незвычайныя інгрэдыенты, каб адчуць сябе больш свабодным і творчым. Асноўнае пытанне: ці адчуваеце вы задавальненне ад гатавання?
Кагнітыўная плынь
Кагнітывісты даследуюць, як мысленне і разумовыя працэсы ўплываюць на паводзіны.
Падчас гатавання вы заўважаеце, што вашы думкі ўплываюць на вынік. Напрыклад, калі вы думаеце: «У мяне ўсё атрымаецца», дранікі атрымліваюцца добрыя. Калі ж вы хвалюецеся і перажываеце, дранікі перасмажваюцца ці ўвогуле не атрымліваюцца. Кагнітыўная псіхалогія заклікала б вас працаваць над сваім мысленнем, каб палепшыць вынікі: напрыклад, вы можаце мысліць пазітыўна або весці спіс дакладных інструкцый.
Біяпсіхалагічная плынь
Гэтая плынь падкрэслівае ролю фізіялагічных працэсаў у паводзінах.
Уявіце, што ваша здольнасць гатаваць дранікі залежыць ад вашага фізічнага стану: калі вы стомленыя, то дранікі атрымліваюцца горш. Ці, магчыма, гэта залежыць ад таго, як ваш мозг апрацоўвае рэцэпт. Біяпсіхалагічная плынь даследавала б, як хімічныя працэсы ў вашым арганізме (напрыклад, узровень цукру ў крыві ці актыўнасць мозгу) уплываюць на вашы кулінарныя здольнасці.
Эвалюцыйная псіхалогія
Эвалюцыйная псіхалогія сцвярджае, што паводзіны чалавека фармуюцца праз адаптацыю да навакольнага асяроддзя.
Уявіце, што вашы продкі прыгатавалі дранікі, каб выжыць у суровым клімаце, выкарыстоўваючы самыя простыя і даступныя інгрэдыенты. Сёння вы працягваеце гатаваць дранікі, бо гэта традыцыя, якая была карыснай для выжывання. Эвалюцыйная псіхалогія разглядала б дранікі як вынік культурнай і кулінарнай адаптацыі.
Сацыяльная псіхалогія
Гэта плынь у псіхалогіі вывучае, як групы і ўзаемадзеянні ўплываюць на паводзіны.
Вы заўважылі, што гатуеце дранікі па-іншаму, калі вакол шмат людзей. Калі вы ў кампаніі сяброў, вы стараецеся, каб дранікі выглядалі ідэальна. Але калі вы гатуеце для сябе, вы можаце зрабіць усё хутка і проста. Сацыяльная псіхалогія вывучала б, як групавыя чаканні і ўплыў фактараў фарміруюць вашыя рашэнні падчас гатавання.
Эксперыментальная псіхалогія
Гэтая плынь вывучае паводзіны чалавека праз эксперыменты і назіранні.
Эксперыментальны падыход — гэта калі вы спрабуеце розныя спосабы гатавання дранікаў, каб высветліць, які з іх найлепшы. Напрыклад, вы мяняеце тэмпературу смажання, колькасць мукі ці спосаб нарэзкі бульбы і фіксуеце вынікі. Эксперыментальная псіхалогія дапамагла б вам знайсці аптымальны рэцэпт на аснове дадзеных.
Культурная псіхалогія
Гэтая плынь вывучае, як культурныя традыцыі і каштоўнасці ўплываюць на паводзіны.
У кожнай культуры свае дранікі: у Беларусі — з бульбы, у Індыі — аладкі з аўсянай мукі, у Кітаі — з рысу. Культурная псіхалогія тлумачыла б, чаму ваша любоў да пэўнага рэцэпту дранікаў звязана з вашай нацыянальнай ідэнтычнасцю і традыцыямі.