Напрыканцы красавіка выйшаў пераклад «Іліяды» на беларускую мову — ён уключае ў сябе 12 з 24 песень. Аўтар перакладу са старагрэцкай на беларускую — філолаг Лявон Баршчэўскі. Гэта не першы пераклад «Іліяды», але да сённяшняга дня цэлага перакладу, які рабіў Браніслаў Тарашкевіч у 1920-я гады, не захавалася.
«Іліяда» па-ранейшаму прыцягвае ўвагу людзей, бо даследуе глыбокія тэмы: ад чалавечай прыроды і пачуццяў да разумення чалавекам лёсу і ўзаемадзеянню паміж багамі і смяротнымі.
PALATNO расказвае пра тры важныя сюжэты, якія ёсць у першай палове перакладзенай «Іліяды».
Змест
Ахілес выходзіць з бітвы (першая песня)
Гэта гісторыя запускае ўвесь сюжэт «Іліяды» і паказвае цэнтральны канфлікт паміж Ахілесам і Агамемнанам. Іх канфлікт падсвечвае ключавыя для старажытнагрэчаскай культуры пытанні гонару і абавязку. Выхад з бітвы Ахілеса паказвае, як асабістыя эмоцыі і канфлікты ўплываюць на больш маштабныя падзеі, такія як вайна. Рашэнне Агамемнана адабраць Брысеіду ў Ахілеса не толькі шкодзіць маральнаму духу, але змяняе лёс для ахейскай арміі.
А што такога крутога ў гэтай песні? Гэты эпізод «Іліяды» знаёміць чытача з паняццем kleos (слава), якое з’яўляецца цэнтральным для разумення матывацыі розных персанажаў у эпасе. Тут жа нам паказваюць, што людзі часта з’яўляюцца пешкамі ў руках больш магутных, у гэтым выпадку, багоў: Афіна перашкодзіла Ахілесу забіць Агамемнана.
ЧЫТАЙЦЕ ЯШЧЭ:
Беларускі флот існуе? Шукаем мемы і рэальныя адказы
Як марксізм і царызм уплывалі на беларускіх рабочых
Праўда пасярэдзіне. Як немцы глядзелі тэлевізар у эпоху падзеленай Германіі
Дуэль Парыса і Менелая (трэцяя песня)
Гэта дуэль мае вырашальнае значэнне, таму што яна спрабуе вырашыць канфлікт, які стаў прычынай Траянскай вайны: выкраданне Парысам Алены. Паядынак паміж Парысам і Менелаем сімвалізуе больш простае развязванне вайны — бой сам-насам, а не сутычку вялікіх армій.
А што такога крутога ў гэтай песні? У гэтым эпізодзе нам паказваюць ролю лёсу і багоў у жыцці простых людзей. Афрадыта выратоўвае Парыса — гэта дэманструе, што вайна з’яўляецца часткай больш шырокай карціны. Таксама гэта ілюструе тэмы гонару і ганьбы, падкрэсліваючы рэпутацыю Парыса як менш ганаровага ваяра ў параўнанні ў Менелаем і іншымі.
Пасольства да Ахілеса (дзявятая песня)
Ключавы момант, які паглыбляе чытача ў характар Ахілеса і даследуе тэмы смяротнасці і славы. Няздольнасць паслоў пераканаць Ахілеса вярнуцца ў бой, нягледзячы на прапанову багаццяў, паказвае расчараванне героя ў ахейскай справе і яго разважанне пра каштоўнасці жыцця і вайны.
А што такога крутога ў гэтай песні? Адмова Ахілеса раскрывае яго экзістэнцыяльныя думкі пра прыроду чалавечага існавання і якасці kleos. Яго адмова ад матэрыяльных каштоўнасцей і ўшанаванняў паказвае асабісты зрух: ад пошуку славы да разважанняў пра вартасць самога жыцця. Гэты эпізод «Іліяды» дэманструе моц аратарскага мастацтва, глыбіню асабістых адносін праз шчырыя просьбы Фенікса і рацыянальныя аргументы Адысея.
Усе тры эпізоды, пра якія мы расказалі, з’яўляюцца не толькі ключавымі сюжэтнымі падзеямі, але даследуюць важныя для чалавека тэмы. Гэтыя тэмы гучаць на працягу стагоддзяў і прапануюць чытачу пазачасавае разуменне складанасці чалавечых эмоцый, пагоні за гонарам і ўплыву лёсу