Веды

Клопат Бога, праява д’ябла ці лек? Як нашы продкі ставіліся да снегу?


Клопат Бога, праява д’ябла ці лек? Як нашы продкі ставіліся да снегу?

Продкі беларусаў лічылі, што снег мог быць боскім клопатам ці нават д’ябальскай праявай. Яго чакалі, не любілі завірухі і мяцеліцу, але выкарыстоўвалі ў розных магічных дзеяннях.

PALATNO расказвае, як беларускія продкі ставіліся да снегу.

Снег — гэта ад Бога, а снег з ветрам — ад чорта

Снег успрымаўся продкамі беларусаў дваіста. З аднаго боку, яго ўспрымалі як клопат Бога пра зямлю і людзей: захоўвае жыта, робіць для людзей дарогу для працы. З іншага боку, снег у сукупнасці з ветрам з’яўляецца д’ябальскай праявай: мяцеліцу называлі чортавай з’явай, а ў завіруху нібыта спраўлялі шабаш чэрці з ведзьмамі.

Белы колер снегу ў нашых продкаў нараджаў асацыяцыі са смерцю. Існаваў выраз: снег у вочы не падае — яшчэ не нябожчык.

ЧЫТАЙЦЕ ЯШЧЭ: Колеры жыцця і смерці: сімволіка белага, чырвонага, чорнага і сіняга ў беларускай традыцыі

Снег непасрэдна звязваўся з іншым светам, духамі продкаў. Навукоўцы адзначалі, што ў паганстве лічылася, што снег быў татэмам, у якім знаходзілася душа асобнага чалавека.

Цікава, што дагэтуль на беларускіх землях існуе прыкмета: калі ў дзень вянчання ідзе снег, то ў маладых будзе шчасце; а калі ў час пахавання ідзе снег, то гэта памерлы «пряіць сваёй радні».

Сіла і магія снегу

Беларусы здаўна лічылі снег замерзлым дажджом, а значыць гэта была патэнцыйная вада, у якой знаходзілася плодная сіла. Са снегам праводзілі шэраг розных маніпуляцый — ад варажбы да рытуальных і магічных дзеянняў.

Напрыклад, калі ў хаце былі блохі, то трэба ў Чысты чацвер падмесці голым полк, а ў чатыры куты хаты насыпаць снегу. Снегам маглі мыць цела, гатаваць з яго лекавую ваду. Вада, прыгатаваная са снегу, мела сілу «жывой вады», бо яна не толькі лекавала, але і абнаўляла.

Асабліва каштоўным і сакральным быў першы снег (яшчэ лічылі сакавіцкі снег вельмі «моцным»).

ЧЫТАЙЦЕ ЯШЧЭ:

 

Дождж ідзе ці падае? А надвор’е халоднае ці сцюдзёнае? Расказваем, як пра дрэннае надвор’е гавораць беларусы

 

Плачуць багі і ведзьмы. Як продкі беларусаў уяўлялі дождж?

 

Птушка, якая можа прадказаць дождж і бяду. Расказваем пра чорную жаўну